YÖNETİM İLE İLİŞKİNİZ SEMBİYOTİK Mİ?

Biyolojide iki veya daha fazla canlı türünün tek bir organizma gibi birlikte yaşaması anlamına gelen simbiyosis kavramı, psikolojide birbirine bağımlı ilişkileri anlatmak için kullanılıyor. Yürütmekte olduğum danışmanlık görevi için yaptığım araştırmalar sırasında, anne çocuk sembiyotiği kavramı[1], özellikle dikkatimi çekti. Ebeveyn ve çocuk arasında, birbirinden farklılaşmaya izin vermeyen, derin bir ilişkiyi tarifliyordu. Bir anne olarak araştırmaya devam ettim. Yeni doğan bebeğin tümüyle annesine bağımlı olduğu, anne ve bebeğin neredeyse tek bedende yaşamaya devam ettiği o ilk dönem, “sağlıklı sembiyotik ilişki”, çocuğun artık bir birey haline geldiğini kabul edememe ve hala her türlü kararı onun adına vermeye çalışma durumu ise “sağlıksız sembiyotik ilişki[2]” olarak adlandırılıyor.

Çocuğun sağlıklı gelişimini desteklemek için, olumlu bir yardım ilişkisi kurulmasının[3] öneminden bahsedilirken, ebeveyn olarak aşağıdaki soruları kendimize sormamız tavsiye ediliyor:

1.     Kişi benden yardım istiyor mu? Evet ise devam...

2.     Ben yardım etmek istiyor muyum? Evet ise devam...

3.     Yapılacak işin %50’sini o yapıyor mu? Evet ise devam...

4.     Ben yardım edecek yetkinliğe sahip miyim? Evet ise devam

Bu soruların hepsinin cevabının “evet” olması, olumlu bir yardım ilişkisini, bir tanesinin cevabının bile “hayır” olması ise, sembiyotik ilişki olduğunu gösteriyor ve ilişkinin yeniden düzenlenmesi gerekiyor. İtiraf etmeliyim, kızımla olan ilişkimde, her zaman tüm cevaplar evet olmayabiliyor.

Bu sorular bana kızımla olan ilişkilerim yanında aynı zamanda, bir iç denetçi olarak, iç denetim ve yönetim ilişkilerini de düşündürdü. Acaba yönetimle olan ilişkilerimizde zaman zaman aşırı kontrolcü ebeveynler gibi davranıyor ve onlar yerine karar almaya çalışıyor olabilir miyiz?

İç denetçiler olarak, aşağıdaki soruları kendimize sormaya ve yönetim ile aramızda sağlıklı bir danışmanlık ilişkisi olup olmadığını test etmeye ne dersiniz?

1.     Yönetim iç denetimden yardım istiyor mu? Evet ise devam...

Danışmanlık hizmetleri, doğası gereği tavsiye niteliğindedir ve genellikle yönetimin(müşterinin) talebi üzerine gerçekleştirilir. Danışmanlık hizmetlerinin nitelik ve kapsamı, müşteri ile birlikte kararlaştırılır.(Uluslararası İç Denetim Standartları Sayfa 2)

2.     İç denetim olarak biz yardım etmek istiyor muyuz? Evet ise devam...

İç denetim yöneticisi, görevin risk yönetimini geliştirme, katma değer yaratma ve faaliyetleri geliştirme potansiyelini değerlendirerek, talep edilen danışmanlık görevlerini kabul edip etmemeyi düşünmelidir. (Standart 2010.C1)

3.     Yönetim, danışmanlık görevleri üzerine yapması gerekenleri yapıyor mu? Evet ise devam...

Danışmanlık görevleri, kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden faaliyetlerdir. Danışmanlık görevlerinde iç denetim önerilerde bulunur, bu önerilerin kabul görmesi halinde gereken aksiyonları almak yönetimin sorumluluğudur. İç denetim, yönetimle mutabık kalındığı ölçüde, danışmanlık görevlerinin sonuçlarını izler. (2500.C1)

4.     İç denetim olarak yardım edecek yetkinliğe sahip miyiz? Evet ise devam...

İç Denetim Yöneticisi, iç denetçilerin görevin kısmen veya tamamen gerçekleştirilmesi için gereken bilgiye, beceriye ve diğer vasıflara sahip olmadığı durumlarda, danışmalık görevini reddetmek veya yeterli tavsiye ve yardımı temin etmek zorundadır.(1210.C1)

[1] Özabacı, N., & Erkan, Z. (2017). Aile danışmanlığı kuram ve uygulamalara genel bir bakış. Pegem Atıf İndeksi, 38.

[2]  https://www.tavsiyeediyorum.com/makale_8154.htm Erişim tarihi 10/28/2018

[3] “Çocuk Gelişiminde Yardım İlişkisi Başlıklı Makalenin tüm hakları yazarı Psk. Dnş. Cem KAYA’ya aittir ve makale yazarı tarafından http://www.tavsiyeediyorum.com/ kütüphanesinde yayımlanmıştır.”